Fikri Haklar Devlet Destekleri
Giriş
Ülkemizde fikir ve sanat eserlerinin etkin bir şekilde korunarak nitelikli üretimin teşvik edilmesi, kültür endüstrisinin büyümesi ve yurtdışına açılması, fikri haklar sektörünün uluslararası rekabet gücünün yükseltilmesi, ülkemizin bu alanda uluslararası platformlarda temsil edilmesi ve işbirliğinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ‘Fikrî Mülkiyet Sisteminin Güçlendirilmesi İle Fikri Mülkiyete Konu Olan Kültürel ve Sanatsal Faaliyetlere İlişkin Destek’ programından sorumlu birim Telif Hakları Genel Müdürlüğü’dür.
Konuyla ilgili mevzuat ise;
‘5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’
‘Fikir Ve Sanat Eserlerini İçeren Taşıyıcı Materyaller İle Bu Eserlerin Çoğaltılmasına Yarayan Teknik Cihazların Bedellerinden Yapılan Kesintilerin Kullanımına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik.’
Mevzuat ve yönetmelik kapsamındaki destek türleri ise;
Fikri mülkiyet sisteminin güçlendirilmesine yönelik faaliyetler ve projeler,
Fikri mülkiyete konu olan kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yürütülmesine yönelik faaliyetler ve projeler desteklenmektedir.
Destekten yararlanabilecek kişiler gerçek ve tüzel kişilerdir.
Bu desteğin amacı; her türlü boş video kaseti, ses kaseti, bilgisayar disketi, CD, DVD gibi taşıyıcı materyaller ile fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasına yarayan her türlü teknik cihazın ticari amaçlı imalatı veya ithalatı halinde, bu imalat veya ithalat bedeli üzerinden, Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenen oranda yapılan kesintiler sonucu elde edilen gelirin kullanımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Gelirin kaynakları ise Yönetmelik kapsamında sayılan her türlü taşıyıcı materyalle teknik cihazı ticari amaçla imal veya ithal eden gerçek ve tüzel kişilerden, imalat veya ithalat bedeli üzerinden Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenen ve özel hesapta toplanan kesintilerden saymanlık hesabına aktarılan dörtte birden geriye kalan miktardan oluşur.
Projelere sağlanan destek miktarı, projelerin sözleşmeye uygun olarak sonuçlanmasından ve harcama belgelerinin ibrazından sonra bu belgelere karşılık olarak proje sahibine ödenir. Ancak teminat gösterilmesi veya harcama belgelerinin sunulması şartıyla projelerin sonuçlanmasından önce sağlanan destek miktarının %75’ine kadar ödeme yapılabilir. Ancak kamu tüzelkişileri ile 5846 sayılı Kanun kapsamında kurulan meslek birlikleri bakımından teminat gösterme şartı aranmaz. Özel hesapta toplanan gelirlerin dağıtım ve kullanım yetkisi Kültür ve Turizm Bakanına aittir. Özel hesaptan verilecek desteklere ilişkin ödemelerin yapılma usulü ile istenilen materyaller ve ödemelere ilişkin harcama belgelerinin kontrolünün sağlanma usulü Genel Müdürlük ile proje sahibi arasında yapılan sözleşme ile belirlenmektedir.
Proje Desteklerinin Amacı
Fikri mülkiyet sisteminin güçlendirilmesi ile kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yürütülmesi kapsamında gerçek ve tüzel kişilerin hazırladıkları projelerin desteklenmesi
Fikri Hakların kültürel ifadelerin çeşitliliğine ve kültür endüstrilerinin gelişimine katkı
Bu çalışmayla, Türkiye’de ekonomik ve kültürel kalkınmanın gelişimi istihdamın arttırılması bakımından büyük bir potansiyele sahip olan yaratıcı endüstrilere teşvik veren kamu kurum ve kuruluşlarının sağladıkları destekler sistematik bir biçimde bir araya getirilerek toplumun bilgiye kolayca erişebilmesi sağlanmıştır.
Sınai Mülkiyet Teşvik ve Destekler
Ülkemiz kaynaklı ulusal ve uluslararası Sınai Mülkiyet işlemlerinin sayısının artırılması, gerçek ve tüzel kişilerin marka ve patent başvurusu yapmaya teşvik edilmesi, küçük ve orta ölçekli işletmelerin kurumsallaşma markalaşma düzeylerinin ve ekonomideki paylarının arttırılması, kapasitelerinin geliştirilmesi ve öncelikli ihtiyaçlarının karşılanması için destek paketleri oluşturulmuştur.
Ülkemizde Sınai Haklar için oluşturulan 3 adet destek/teşvik programı bulunmaktadır.
TÜBİTAK 1602 Patent Destek Programı
KOSGEB Sınai Mülkiyet Teşvikleri
Sınai Mülkiyet Hakları Hakkında Vergi İstisnası
TÜBİTAK 1602 Patent Destek Programı
Destek Miktarı, Şekli, Amaç ve Kapsamı
Uluslararası patent başvurusunda, araştırma ve inceleme otoritesi olarak Türk Patent belirlenmesi durumunda ücretin tamamını, Türk Patent belirlenmemesi durumunda ise ücretin %50’si karşılanmaktadır. Uluslararası İnceleme Raporu Desteği Kabul Ofisi olarak Türk Patent kullanılarak WIPO’ya yapılan PCT başvurularını takip eden ülke girişleri sonrasındaki inceleme raporları için verilir.
Türk Patent, (1.000 TL + 200 CHF),
EPO (European Patent Office) (5.000 TL)
JPO ( Japan Patent Office) (10.000 TL)
USPTO ( Amerika Patent Office) (5.000 TL)
Bir patente ilişkin alınabilecek olan Uluslararası Patent İnceleme Raporu Destek Tutarlarının toplamı 30.000 TL’yi geçemez. Patent işbirliği anlaşmasına uygun olarak yapılan patent başvurusu, uluslararası patent başvurusu ve inceleme raporu destekleri ile tescil ödülünü kapsamaktadır. Başvuruları, T.C. vatandaşları, ülkemizde yerleşik olan şirketler, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları uygulama kapsamındaki desteklerinden yararlanabilirler.
Başvurular, Türk Patent ve TÜBİTAK’ a yapılır.
KOSGEB Sınai Mülkiyet Teşvikleri
Destek Miktarı, Şekli, Amaç ve Kapsamı
Sınai Mülkiyet Hakları Desteği kapsamında; Türk Patent’ten alınacak belgeler %100 desteklenir. Ancak vekillik giderlerine destek oranı %60’dır. Destek üst limiti 30.000 TL’dir. Verilen destekler geri ödemesizdir. Programdan yararlanacak işletmelerin KOSGEB kaydı zorunludur. Başvurular yalnızca KOSGEB Hizmet Merkezi Müdürlüklerine yapılmaktadır.
Sınai Mülkiyet Hakları Hakkında Vergi İstisnası
Destek Miktarı, Şekli, Amaç ve Kapsamı
Amaç; Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların desteklenmesidir.
Türkiye’de üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazanların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının, şartları yerine getirmesi halinde %50’si kurumlar vergisinden müstesnadır. Söz konusu buluşların araştırma geliştirme ve yenilik faaliyetleri Türkiye’de gerçekleştirilmiş olması esastır. Yurtdışında yapılan araştırma geliştirme faaliyetleri teşvik kapsamına konu olmaz. Vergi istisnasından, kurumlar vergisi mükellefleri ve gelir vergisi mükellefleri yararlanabilmektedir.
Kaynakça
https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/commonContent/Tesvik
https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/370C4C58-0D92-4DBE-A104-86922C5391C9.pdf